چرا فشار روغن موتور مهم است؟ 

سیستم روغن کاری یک موتور اساسا از یک پمپ، فیلتر روغن، شبکه لوله های روغن و سایر لوازم تشکیل شده است. فشار روغن ایجاد شده در این سیستم بخاطر مقاومت موجود در خطوط انتقال است که روغن باید بر آن فائق شود تا به قطعات نیازمند به روغن کاری برسد. یک پمپ وظیفه به حرکت در آوردن روغن در سیستم را به عهده دارد. در مرحله طراحی موتور، طراحی مهندسی پمپ به نحوی است که بتواند فشار و جریان لازم برای رفت و برگشت روغن حتی تا دورترین قطعه را تولید کند.

هنگامی که فشار روغن کم می شود، نشان دهنده این است که چیزی درست کار نمی کند. همچنین بدین معنی است که احتمالا روغن کافی در سیستم جاری نیست. به یاد داشته باشید که فقر روغن به تماس فلز با فلز منجر شده و سبب خرابی دستگاه می شود. بسته به وخامت اوضاع، یک موتور با این مشکل ممکن است ظرف چند ساعت و یا حتی چند دقیقه از کار بیافتد. هزینه تعمیرات موتور نیز ممکن است زیاد شود چرا که نیاز به جایگزینی اکثر قطعات موتور است.

اثر ویسکوزیته (گرانروی)

ویسکوزیته روغن در فشار آن تاثیرگذار است. اگر شما روغن را روی یک سطح شیب دار بریزید، به خاطر نیروی جاذبه، به سمت پایین شیب جاری می شود. هرقدر که ویسکوزیته روغن زیاد باشد، حرکت آن در سرآشیبی کندتر خواهد بود. ویسکوزیته را می توان مقاومت در برابر جریان تعریف نمود. ویسکوزیته روغن نسبت به دما متغیر است. اگر دما افزایش یابد میزان ویسکوزیته کاهش می یابد و اگر دما کاهش یابد، میزان آن زیاد می شود. بنابراین میزان ویسکوزیته روغن موتور به دمای محیطی موتور در زمان روشن نمودن آن و یا دمای آن در زمان کار کردن بستگی دارد.

اندازه گیری ویسکوزیته
دو روش رایج برای اندازه گیری ویسکوزیته روغن وجود دارد. روش اول جاری نمودن روغن در یک لوله باریک و اندازه گیری مدت زمان رسیدن روغن از یک نقطه به نقطه دیگر است. در روش دوم، روغن را در داخل یک ظرف مدرج ریخته و آن را با قاشق مخصوصی بهم می زنند. هرقدر ویسکوزیته بیشتر باشد، بهم زدن روغن سخت تر می شود. میزان این مقاومت به وسیله یک ترکمتر آزمایشگاهی که گشتاور را اندازه گیری میکند، بدست می آید. برای داشتن نتایج سازگار، آزمایش ها در دماهای دقیق انجام می شود.

استاندارد جهانی درجه بندی ویسکوزیته (SAE)
اکثر مالکان خودرو با استاندارد جهانی درجه بندی ویسکوزیته نظیر SAE 30 ، SAE 40 و غیره آشنا هستند. این استانداردها که بر اساس همان سیستم های اندازه گیری که در بالا به آنها اشاره شده می باشد، انتخاب روغن صحیح برای موتور را آسان نموده است. یک درجه SAE ، نظیر SAE 40 دارای فقط یک عدد ویسکوزیته نمی باشد، بلکه میزان ویسکوزیته را در یک محدوده حداقل و حداکثر نمایش می دهد. تولیدکنندگان روغن دارای آزادی عمل در فرمول بندی روغن تولیدی با رعایت بازه ویسکوزیته در درجه خاص مدنظر، می باشند. وجود حرف W در درجه SAE اشاره به ویسکوزیته و قابلیت پمپ شوندگی روغن در دمای پایین، هنگام استارت زدن دارد. روغن هایی که حرف W را در نام خود ندارند، ممکن است در دمای سرد زمستان بسیار غلیظ باشند.

لازم به ذکر است که ۸۰ درصد ساییدگی در قطعات متحرک موتور در مرحله استارت یعنی هنگامی که موتور سرد است رخ می دهد.

دلایل کاهش فشار روغن موتور

افت فشار روغن در یک موتور می تواند چند دلیل داشته باشد. هنگامی که فشارسنج، میزان فشار روغن را کم تشخیص می دهد، باید بدانید که ممکن است این تشخیص واقعی و یا غیر دقیق باشد. در هر حالت، این اخطار به درک بعضی از شایعترین دلایل کمک میکند.

عدم وجود روغن کافی در موتور
حتی اگر در زمان تعویض روغن دوره ای، به اندازه کافی روغن در موتور ریخته شده باشد، ممکن است مقداری روغن به دلیل تبخیر، سوختن ناشی از رینگ های مستهلک پیستون و یا نشتی از درزبندی ها و پیچ تخلیه بی جهت مصرف شود.

همچنین با افزایش عمر موتور، مصرف روغن آن بالا می رود، پس بررسی سطح روغن موتور و افزودن روغن به آن در صورت نیاز می تواند راه حل ساده ای باشد. البته چنانچه نشتی روغن در بدنه موتور مشهود باشد و یا قطرات روغن روی زمین دیده شود، قطعه نشت دهنده باید در اسرع وقت تعمیر شود.

هنگامی که یک موتور پیر شده است، روغن را می سوزاند. اگر یک موتور با طی ۱۵۰۰ تا ۳۰۰۰ کیلومتر مسافت به عنوان مثال یک لیتر روغن مصرف کند، دیگر نیازمند به تعمیر اساسی و باز و بست کامل است.

همچنین اگر تعویض روغن بیش از اندازه دیر انجام شود، حتی اگر موتور خیلی پیرهم نباشد، سطح روغن ممکن است خیلی پایین برود. بنابراین تعویض دوره ای روغن را بطور مناسب انجام داده و سطح روغن را در فواصل زمانی معین چک کنید.

ویسکوزیته خیلی زیاد و یا خیلی کم
هنگامی که ویسکوزیته روغن خیلی زیاد و یا کم باشد، ممکن است در تامین روغن موتور، افت فشار روغن احساس شود. ویسکوزیته پایین مقاومت کمتری در هنگام جاری شدن روغن در سیستم روغن کاری تولید می کند که از نظر فشارسنج و یا سنسور، فشار کمتری احساس می شود. اما ویسکوزیته خیلی زیاد هم مقاومت زیادی در زمان پمپاژ روغن تولید می کند که باعث کاهش روغن کاری در سیستم شده و متعاقب آن باعث کاهش فشار می شود.

در یک موتور، ویسکوزیته روغن متاثر از ویسکوزیته روغن اولیه انتخاب شده، دمای کار موتور، فروریخت و تجزیه افزودنی بهینه کننده روغن و وجود آلودگی هایی نظیر گلیکول و دوده است. کتابچه موتور خودرو می بایست درجه ویسکوزیته روغن پیشنهادی را بر طبق طراحی تجهیزات سیستم روغن کاری و دمای محیطی که خودرو در آن استفاده خواهد شد، معین کند.

انتخاب ویسکوزیته بالاتر ممکن است باعث ایجاد مشکل شود ، بخصوص در هنگام روشن نمودن موتور در هوای سرد. در دمای خیلی پایین، نه تنها شما باید روغنی با ویسکوزیته مناسب انتخاب کنید، بلکه شما ممکن است نیاز به یک سیستم گرم کننده روغن داشته باشید. پایین بودن ویسکوزیته روغن در موتور نیز به غیر از انتخاب روغن با ویسکوزیته اشتباه، می تواند دلایل دیگری نظیر رقیق بودن سوخت و دمای بیش از اندازه به خاطر بارکشی بیش از حد از موتور و یا ایراد در سیستم خنک کننده موتور داشته باشد.

فشار ظاهری کم
در موتورهای دیزلی، فشارسنج معمولا فشار لحظه به لحظه روغن را بر حسب پوند بر اینچ مربع و یا بار نشان می دهد. بعضی از تولیدکنندگان، روغن هایی با ویسکوزیته پایین تر اما همچنان در بازه درجه بندی SAE تولید می کنند. ویسکوزیته کمتر، جریان پذیری بهتر روغن در سیستم روغنکاری را نتیجه می دهد، اما ممکن است سبب نمایش فشار کمتر در فشارسنج شود. اگر فشار رویت شده در بازه طبیعی و نرمال باشد، دلیلی برای نگرانی وجود ندارد. همینطور ممکن است شما روغن هایی را در بازار ببینید که نسبت به سایر روغن ها فشار بیشتری تولید می کنند.

استهلاک موتور

اگر در زمان بررسی نمودن سطح روغن با گیج، سطح روغن در محدوده مناسب قرار داشته باشد، دلیل محتمل کاهش فشار ممکن است استهلاک یاتاقان های موتور بخصوص در موتورهایی که مسافت بسیار زیادی طی نموده اند، باشد. فرسودگی بیش از حد سبب کاهش تحدید اصلی فشار روغن شده و در نتیجه فشار سقوط می کند. اگر با چنین مشکلی مواجه هستید، موتور احتمالا نیاز به بازسازی یا جایگزینی دارد.

فشارسنج خراب

اگر چراغ فشار روغن روشن شود و شما از سطح مناسب روغن مطمئن بوده و موتور، سالم و بطور طبیعی کار کند و هیچ صدای غیرمعمولی از آن شنیده نشود و همچنین دمای موتور هم طبیعی بوده و بالا نباشد، ممکن است ایراد از قسمت حسگر روغن باشد. شما می توانید فشار روغن را با یک فشارسنج دیگر امتحان کنید. اگر فشار نرمال بود، کافی است که حسگر فشار روغن را تعویض کنید. اگر پس از انجام این کار باز هم چراغ اخطار روشن ماند و یا فشارسنج میزان فشار را کم نشان داد، ممکن است ایراد از پمپ روغن باشد.

استهلاک پمپ

اگر با بررسی گیج، سطح روغن در بازه مناسب رویت شود، اما موتور صدای غیر معمول تولید کند، ممکن است پمپ روغن فرسوده شده باشد. یک پمپ روغن فرسوده به دلیل نشتی داخلی، توانایی تولید فشار لازم را ندارد. موتور را تا زمانی که مشکل بطور کامل حل شود، خاموش کنید. لازم است پمپ عوض شود.

فیلتر روغن

در یک سیستم روغنکاری، فشارسنج درست بعد از فیلتر نصب شده است. اگر فیلتر با آلاینده ها اشباع شده و شیر کمکی هم به درستی عمل نکند، ممکن است به قطع روغن ختم شود. دلیل اشباع شدن فیلتر روغن اغلب استفاده طولانی تر از معمول از روغن است. همینطور ممکن است این مشکل بدلیل وجود آب یا دوده در روغن پیش آید. وجود آب در روغن معمولا به خاطر وجود نشتی در سیستم خنک کننده موتوراست. دوده بیش از اندازه هم از احتراق ناقص سوخت در موتور بوجود می آید. اگر شیر کمکی روغن عمل نکند، نشان از خرابی فیلتر می باشد.

کاهش ریسک افت فشار روغن
جهت کاهش احتمال افت فشار روغن در موتور، روغن و فیلتر آن را بطور منظم تعویض کنید. از روغن با کیفیت بالا با درجه ویسکوزیته صحیح و استاندارد کیفیت مناسب ( API ) که در کتابچه خودرو بدان اشاره شده است، استفاده کنید. حتما بطور منظم سطح روغن موتور را چک کنید، همچنین بدنه موتور و زمین پارکینگ را برای وجود احتمالی نشتی و قطره روغن بازرسی کنید.

علاوه بر این ببینید که آیا از اگزوز دود آبی خارج می شود، بخصوص اگر خودرو قدیمی بوده و یا کیلومتر خودرو خیلی زیاد باشد. چنانچه چراغ سنسور فشار روغن شما روشن شده است و شما دلیل این مشکل را نمی دانید، دیگر رانندگی نکنید.

مقاله فوق از سایت niktik.com اقتباس شده است.